Dorabiałeś w ubiegłym roku do emerytury lub renty? Pamiętaj, aby poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych o dodatkowych przychodach.
Emeryci i renciści, którzy w 2021 r. pracowali zawodowo, powinni do 28 lutego br. powiadomić ZUS o osiągniętych w ubiegłym roku przychodach oraz o wybranym przez siebie systemie rozliczeniowym – miesięcznym lub rocznym – w zależności od tego, co jest korzystniejsze dla świadczeniobiorcy.
Przychody rozlicza się na podstawie zaświadczenia pracodawcy, zatrudniającego emeryta lub rencistę. Osoby opłacające składki same za siebie (np. prowadzący działalność gospodarczą) powinny przedstawić oświadczenie o wysokości przychodu. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, za przychód uważa się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zaświadczenie/oświadczenie należy dostarczyć do oddziału ZUS, który wypłaca emeryturę lub rentę.
W przypadku nie przekazania do Zakładu powyższych informacji, ZUS może zawiesić wypłatę świadczenia, a nawet zażądać zwrotu niesłusznie pobranych, gdyż osiągany przez emeryta/rencistę przychód może wpływać na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia – informuje Marlena Nowicka – regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w Wielkopolsce – Zmniejszeniu podlega emerytura/renta, gdy uzyskany przychód jest większy niż 70 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. Do zawieszenia świadczenia dochodzi wówczas, gdy przychód przekroczy górną kwotę graniczną, tzn. 130 procent przeciętnego wynagrodzenia.
W 2021 r. kwoty te kształtowały się następująco:
| Okres | Kwoty równe 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia | Kwoty równe 130 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia |
| 1-2/2021 | 3 618,30 zł | 6 719,70 zł |
| 3-5/2021 | 3 820,60 zł | 7 095,40 zł |
| 6-8/2021 | 3 977,10 zł | 7 386,10 zł |
| 9-11/2021 | 3 853,20 zł | 7 155,90 zł |
| 12/2021 | 3 960,20 zł | 7 354,50 zł |
| Graniczne kwoty przychodu dla 2021 | 46 149,50 zł | 85 706,10 zł |
Gdy przekroczony zostaje próg 70 procent przeciętnego wynagrodzenia, świadczenie umniejsza się o kwotę przekroczenia, maksymalnie zaś (gdy kwota przekroczenia jest wyższa niż kwota maksymalnego zmniejszenia) o kwotę:
w okresie 1-2/2021
• 620,37zł dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
• 465,31 zł dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
• 527,35 zł dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
w okresie 3-12/2021
• 646,67 zł dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
• 485,04 zł dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
• 549,71 zł dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
Kto nie musi rozliczać przychodu
Są też tacy świadczeniobiorcy, którzy mogą dorabiać bez ograniczeń i nie informować ZUS-u o zarobkach. W takiej sytuacji są emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny wynoszący 60 lat – kobiety, 65 lat – mężczyźni. Jeśli jednak osiągnęli ten wiek w trakcie 2021 roku, to muszą rozliczyć się w ZUS z zarobków uzyskanych w miesiącach przed ukończeniem wieku emerytalnego. – dodaje Nowicka.
Limity w dorabianiu nie dotyczą także osób, które pobierają na przykład rentę rodzinną, jako świadczenie korzystniejsze, ale mają ustalone prawo do emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Wówczas renta przysługuje w pełnej wysokości, niezależnie od tego, jak wysokie są zarobki.
Wysokością przychodów nie muszą przejmować się także osoby, które otrzymują emeryturę częściową, rentę inwalidy wojennego, inwalidy wojskowego, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową lub rentę rodzinną po takim inwalidzie. Informacji o zarobkach nie muszą także składać uczniowie szkół ponadpodstawowych i studenci, którzy nie ukończyli 26 lat, a są zatrudnieni na umowie zlecenia lub agencyjnej (za wyjątkiem uczniów pobierających renty socjalne).