by Strzalkowo Strzalkowo Brak komentarzy
Gratka dla miłośników lokalnej historii. Dr Tomasz Sypniewski przekazał nam skan artykułu z niemieckiego czasopisma „Centralblatt der Bauverwaltung” wydanego w 1899 roku dotyczący kościoła ewangelickiego w Strzałkowie. To prawdziwa skarbnica wiedzy na temat obiektu, który jest bardzo ważną częścią historii naszej miejscowości.

 

Poniżej wolne tłumaczenie artykułu:

 

Wspólnota protestancka w miasteczku targowym Strzałkowo, położonym zaledwie ok. 1,5 km od granicy z Rosją, około sześć lat temu wyodrębniła się z parafii Witkowo i została podniesiona do rangi samodzielnej parafii z własnym proboszczem. W związku z tym musiał mieć swój własny kościół i plebanię. Budowa nowego kościoła rozpoczęła się w 1897 roku, a położenie kamienia węgielnego miało miejsce 25 lipca tego samego roku.

 

Strzałkowo, leży na końcowym odcinku linii kolejowej Poznań-Września-Strzałkowo i jest siedzibą urzędu celnego, rozciąga się wzdłuż drogi wiejskiej odchodzącej od drogi prowadzącej do Rosji (zabór rosyjski – Słupca) w kierunku północnym do Powidza (obecna ul. Sikorskiego) oraz ulicy łączącej się z tą drogą w samej wsi i biegnącej do niej równolegle (obecna Powstańców Wlkp.). Na tej ostatniej ulicy znajduje się działka budowlana o długości od ulicy 66,50 m i głębokości 95 m, rozciągająca się w kierunku zachodnim,  w południowym i jeszcze więcej w kierunku północnym. Sąsiednie budynki sięgają granic działki budowlanej. Dało to powód do wybudowania plebanii i kościoła jak najbliżej siebie, w odległości ok. 16 m od ulicy, aby jak najbardziej oddalić je od sąsiednich granic i zapewnić im nie tylko duży dopływ światła i powietrza, ale także zaciszne położenie z dala od hałasu i kurzu ulicznego.

 

Oprócz tego, że kościół miał mieć 360 miejsc siedzących i nie posiadać galerii bocznych, a jedynie emporę organową, decydujący wpływ na kształt planu miał wymóg orientacji na wschód. Konflikt wynikający z faktu, że wejście na plac kościelny znajduje się od wschodu, został rozwiązany poprzez budowę najprawdopodobniej czegoś na kształt balkonu nad chórem. Wejście główne znajduje się od południowej strony budynku kościoła, a na południe od chóru znajduje się boczne wejście ze schodami na wieżę. Proboszczówka połączona jest
z kościołem za pomocą budynku pośredniego, w którym mieści się zakrystia i sień, dzięki czemu uzyskano atrakcyjny zespół budowlany.

 

W plebanii, która ze względu na wysoki poziom wód gruntowych jest w całości podpiwniczona, obok mieszkania znajduje się większe pomieszczenie. W skład plebanii wchodzi większy pokój plebański znajdujący się przy wejściu, dostępny zarówno bezpośrednio z korytarza, jak i z mieszkania.

 

Realizacja zespołu budowlanego odbywała się na podbudowie z kamienia polnego. Konstrukcja z cegieł, mianowicie z mocnej wypalanej cegły pełnej, Poznańskiej. Dachy wraz z hełmem wieży pokryte zostały czarną glazurowaną dachówką karpiówką z Kodersdorfu koło Görlitz.

 

Pojedyncza nawa o szerokości 11 m, długości ok. 18 m i wysokości ok. 7 m do dolnej krawędzi kratownicy, mieszcząca 297 miejsc siedzących dla dorosłych na dole i 60 miejsc dla dzieci na podeście organowym, przykryta jest drewnianym stropem wciągniętym w przestrzeń dachową. W przedsionku i w sanktuarium znajdują się sklepienia krzyżowe. Sklepienie prezbiterium spoczywa na profilowanych żebrach. Poddasze organowe jest drewniane, prowadzące do niego schody są granitowe i są sklepione czapą. Posadzka w nawie, chórze i przedsionku jest wyłożona płytkami ceramicznymi.

 

Na malowanie i szklenie okien można było przeznaczyć jedynie skromne środki. Jednak dzięki dobrowolnym datkom członków zgromadzenia, którzy byli gotowi do poświęceń, udało się pomalować (tutaj chyba chodzi o wykonanie witraży, chyba że po prostu pomalowano szyby) okno w chórze i okna nawy głównej. W oknie chóru znajduje się malarstwo figuralne – Chrystus między Piotrem i Pawłem – a w oknach nawy proste geometryczne obrazy wykonane w Münster.

 

Wyposażenie jest proste: ambona drewniana umieszczona na murowanym cokole z ceglanymi stopniami, ołtarz murowany z płytą z piaskowca. Organy mają mieć dziesięć głosów. W wieży zainstalowano trzy dzwony żeliwne, a dzięki dobrowolnym datkom udało się zakupić zegar wieżowy na wschodnią stronę kościoła.

 

Budowa i wyposażenie. Probostwo jest zwykłe, proste, tylko wykończenie zadawalające. Warto jednak wspomnieć, że pomieszczenia piwniczne pokryte były nowoczesnymi kamiennymi stropami firmy Schürniann.

 

Całkowite koszty budowy wynoszą 71.500 marek. Na kościół (łącznie z zakrystią) przypada 39.000 marek, na plebanię 26.000 marek, a na obiekty pomocnicze 6500 marek. Ceny jednostkowe za kościół wynoszą około 126 marek za 1 metr kwadratowy powierzchni zabudowanej – około 13,50 marek za 1 metr sześcienny powierzchni i 109 marek za miejsce do siedzenia.

 

W przypadku plebanii stawki wynoszą 97 marek za 1 metr kwadratowy powierzchni zabudowanej i 13,70 marek za 1 metr kwadratowy powierzchni zamkniętej.

 

Realizacją budowy zajmuje się powiatowy inspektor budowlany Freude z Wrześni, któremu pomaga technik budowlany, mistrz budowlany A. Wesołowski w sprawowaniu specjalistycznego kierownictwa budowy na miejscu. W międzyczasie kościół został konsekrowany.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *